AB Aur diskleri. Şekiller Yüksek Çözünürlükte Koronografik Uyarlanabilir Optik Görüntüleyicisi (High Contrast Instrument for the Subaru Next Generation Adaptive Optics-HiCIAO) ile Koronagrafik Uyarlanabilir Optik Görüntüleyicisi (Coronographic Imager with Adaptive Optics-CIAO) ile alınan görüntüleri karşılaştırır. Her iki araçta 7.5″ ile 7.5″ arası bir bölgeyi gösterir. Üst sol: 0.3″ çaplı bir alanın kapatılarak HiCIAO ile alınan görüntü. Üst sağ: 1.7” çaplı bir alanın kapatılarak CIAO ile alınan görüntüsü. Her iki görüntüde de AB Aur yıldızındaki gezegen diskleri görülüyor. Alt sol: Üstteki görüntünün büyütülmüş hali. Alt sağ: Üstteki görüntünün adlandırılmış şekli. Merkezi gösteren nokta konumu (0,0) olarak belirlenmiştir. Elips çizgiler dış ve iç halkaları göstermektedir. Siyah daire içinde + işareti yıldızın yerini gösterir. Bu dairenin sağ üstündeki beyaz büyük nokta ise dış halkanın merkezini gösterir. Üstteki uzun çizgi 1″ ye eşittir, bu da 144 Güneş-Dünya uzaklığına (144 GB-gökbirimi) eşittir. (Subaru Telescope, National Astronomical Observatory of Japan (NAOJ))
İki farklı yıldızda ilk kez Güneş Sistemi boyutları içinde, Güneş-Neptün uzaklığından daha yakın bir konumda gezegen oluşum diskleri gözlendi. Keşif, Japonya Ulusal Astronomi Gözlemevi (National Astronomical Observatory of Japan-NAOJ)’nden Motohide Tamura tarafından yürütülen ve 8.2 metrelik Subaru Teleskopu ile yapılan Ötegezegen Diskleri Stratejik İncelemesi (Strategic Explorations of Exoplanets and Disks-SEEDS) projesi ile ortaya çıkarıldı. Proje 100’den fazla araştırmacı ve 25 uluslararası kurum tarafından destekleniyor. Teleskop ile iki genç yıldızın gezegen diskleri gözlendi. Şimdiye kadar ne yer teleskoplarıyla ne de uzay teleskoplarıyla yıldıza bu kadar yakın olan ayrıntılı gezegen diski gözlenmemişti. Gözleme ilişkin bir benzetme yapılırsa, bu 1 TL’nin 10 km uzaklıktan görmeye benzer.
LkCa-15 yıldızındaki diskler. Üst: HiCIAO ile alınmıştır. Merkezideki yıldız koyu kahverengi diskle kapatılmıştır. Diskin dış kenarı görünmektedir. Beyaz ışıkla aydınlanan kısımlar ise aydınlanan disk parçasıdır. Diskin içi ile yıldızı arasındaki uzaklık 50 GB kadardır. Altta ise HiCIAO ile alınan görüntünün yeri sarı ile boyanmıştır. Bu gösterimin altındaki çizim LkCa-15 yıldız diski ile karşılaştırma yapabilmek için Güneş-Neptün uzaklığını göstermektedir. (MPIA (Christian Thalmann) & NAOJ)
Görüntülerden biri 470 ışık yılı uzaklıktaki Arabacı (Auriga-kısaca Aur) takımyıldızındaki AB Aur adlı çok genç bir yıldıza aittir. Sadece 1 milyon yıl yaşındaki yıldızın çevresi, gezegen oluşturabilecek gaz ve tozdan oluşan bir yapıyla çevrilidir. Ortaya çıkan görüntü ilk kez Genüş-Neptün arası uzaklıktan daha yakın konumdaki gezegen diskini ortaya çıkardı. AB Aur’un diski ekvatoral bakışa göre açı yapan ve aralarında boşluk bulunan iki halka şeklindedir. Bu da akla bu bölgeyi etkileyen en az bir tane dev gezegenin olduğunu getirir.
Projeyle elde edilen bir diğer görüntü ise 450 ışık yılı uzaklıktaki Boğa takımyıldızında yer alan ve birkaç milyon yıl yaşında olan LkCa-15 adlı genç bir yıldıza aittir. Daha önce yıldızın diskinde boşluk olduğu ortaya atılmasına karşılık ilk kez disk doğrudan görüntülendi. Yıldızın çevresindeki madde eksikliği yıldızdan dolayı değil, ona yakın dolanan dev bir gezegenin bu bölgeyi temizlemesine bağlanıyor.
Henüz iki yıldıza ait gezegen keşfi gerçekleşmiş değil. Ama bu bilgi yakında değişikliğe uğrayabilir.
Ön gezegenimsi disklere ilişkin alınan bu doğrudan görüntüler disklerin güneş sistemimiz ölçeğinde bulunduğunu göstermektedir. Disklerin ağır gezegenlerden etkilenmiş olması da muhtemeldir. 5 yıl daha sürecek olan SEEDS projesi ile ötegezegen ve gezegen diskleri arayışı sürecek. Proje yardımıyla yıldızların yaşam alanları içindeki dünya benzeri gezegenlerin oluşumuyla ilgili yeni bilgiler gelecektir.
Keck Gözlemevinde yeni bir aletle yapılan ölçümler bir gaz ve toz diskinde oluşmakta olan yeni bir gezegeni ortaya çıkardı. PDS 70 adlı yıldızın çevresindeki diske yöneltilen teleskop doğrudan görüntüleme yoluyla doğmakta olan yeni bir gezegeni belirledi. Ressam gözüyle PDS 70 yıldızı çevresindeki disk ve bu diskte saklanan iki gezegenin resmi…
Gökbilimciler, genç bir yıldızın toz diski içinde genç bir gezegen keşfetti. Bu tür keşifler Güneş Sistemi’ndeki asteroit kuşağı ve Kuiper kuşağı gibi halkaların ve gezegenlerin nasıl oluştuğunun anlaşılması açısından önemlidir. Keşif Hawaii’deki Mauna Kea tepesinde kurulu WM Keck Gözlemevi tarafından doğrulandı. 51 Eridani b gezegeni yıldızından milyon kat daha sönük…
Princeton Üniversitesi’nden içinde gökbilimcilerin yer aldığı bir gurup bilim insanı, güneş benzeri bir yıldızın çevresinde dolanan en az bir gezegen olduğunu keşfettiler. Keşif doğrudan gözlem yoluyla yapıldı. Keşif Hawai’deki Subaru Teleskobu ile yapıldı ve önümüzdeki ocak ayında detayları açıklanacak. Bulunan nesne GJ 758 b olarak kodlanmış olan bir büyük gezegen…
Şili’deki ALMA Gözlemevi Güneş Sistemi’ne en yakın yıldız olan Proxima Centauri etrafında toz keşfi gerçekleştirdi. Yeni gözlemler sayesinde Proxima Centauri’ye uzaklığı Yer-Güneş mesafesinin bir ila dört katı olan bölgeden gelen ışıltının soğuk tozlar nedeniyle olduğu ortaya çıkarılmış oldu. Elde edilen…
Yaşam alanı içinde bir gezegen daha bulundu. Ama bu diğerlerinden farklı. Gezegenin iki güneşi var. Gezegen Kepler Teleskopu verilerinden keşfedildi. San Francisco State Üniversitesi’nde içlerinde gökbilimcilerinde olduğu bir ekip bir çift yıldızın çevresinde dolanan bir gezegen keşfetti. 6 yaşındaki Kepler…
ESO’nun gezegen avcısı HARPS ile elde edilen yeni sonuçlara göre sönük kırmızı yıldızların etrafındaki yaşanabilir bölgelerde Dünya’dan çok da büyük olmayan kayalık gezegenler oldukça yaygın olarak bulunuyor. Samanyolu gökadasında on milyarlarca, Güneş’e komşu yıldızların etrafından ise büyük olasılıkla 100 kadar gezegen olabilir.
Hertfordshire Üniversitesi’ndeki gökbilimciler, Dr Maria Cruz Gálvez-Ortiz ve Dr John Barnes çok genç bir yıldızın çevresinde dolanan gezegenin oldukça genç yaşta olduğunu belirlediler.
Aralık 2009’da keşfedilen BD+ 20 1790b gezegeni en az 6 Jüpiter kütleli ve sadece 35 milyon yaşında.
NASA’nın Kepler uzay teleskopu yaşam alanı içinde yer alan ilk gezegenini buldu. Keşfedilen Kepler 22b gezegeni 2.4 Dünya yarıçapına sahip. Bilim insanları gezegenin yapısını (kayalık, sıvı ya da gaz bileşimi) henüz bilmiyor. Sıvı su var mı? Yaşam var mı?
Uluslararası bir gökbilimci ekibi NASA/ESA Hubble teleskopunu kullanarak yakın bölgemizdeki cüce yıldız TRAPPIST-1 yörüngesindeki gezegenlerde su olduğunu işaret etti. Sonuçlara göre sistemin dış gezegenlerinde önemli miktarda su bulunuyor. Bu da yıldızın yaşam alanı içindeki üç gezegende yaşam olma olasılığını hatırı…
Şili’deki ALMA Gözlemevi Güneş Sistemi’ne en yakın yıldız olan Proxima Centauri etrafında toz keşfi gerçekleştirdi. Yeni gözlemler sayesinde Proxima Centauri’ye uzaklığı Yer-Güneş mesafesinin bir ila dört katı olan bölgeden gelen ışıltının soğuk tozlar nedeniyle olduğu ortaya çıkarılmış oldu. Elde edilen…
Yaşam alanı içinde bir gezegen daha bulundu. Ama bu diğerlerinden farklı. Gezegenin iki güneşi var. Gezegen Kepler Teleskopu verilerinden keşfedildi. San Francisco State Üniversitesi’nde içlerinde gökbilimcilerinde olduğu bir ekip bir çift yıldızın çevresinde dolanan bir gezegen keşfetti. 6 yaşındaki Kepler…
ESO’nun gezegen avcısı HARPS ile elde edilen yeni sonuçlara göre sönük kırmızı yıldızların etrafındaki yaşanabilir bölgelerde Dünya’dan çok da büyük olmayan kayalık gezegenler oldukça yaygın olarak bulunuyor. Samanyolu gökadasında on milyarlarca, Güneş’e komşu yıldızların etrafından ise büyük olasılıkla 100 kadar gezegen olabilir.
Hertfordshire Üniversitesi’ndeki gökbilimciler, Dr Maria Cruz Gálvez-Ortiz ve Dr John Barnes çok genç bir yıldızın çevresinde dolanan gezegenin oldukça genç yaşta olduğunu belirlediler.
Aralık 2009’da keşfedilen BD+ 20 1790b gezegeni en az 6 Jüpiter kütleli ve sadece 35 milyon yaşında.
NASA’nın Kepler uzay teleskopu yaşam alanı içinde yer alan ilk gezegenini buldu. Keşfedilen Kepler 22b gezegeni 2.4 Dünya yarıçapına sahip. Bilim insanları gezegenin yapısını (kayalık, sıvı ya da gaz bileşimi) henüz bilmiyor. Sıvı su var mı? Yaşam var mı?
Uluslararası bir gökbilimci ekibi NASA/ESA Hubble teleskopunu kullanarak yakın bölgemizdeki cüce yıldız TRAPPIST-1 yörüngesindeki gezegenlerde su olduğunu işaret etti. Sonuçlara göre sistemin dış gezegenlerinde önemli miktarda su bulunuyor. Bu da yıldızın yaşam alanı içindeki üç gezegende yaşam olma olasılığını hatırı…
Şili’deki ALMA Gözlemevi Güneş Sistemi’ne en yakın yıldız olan Proxima Centauri etrafında toz keşfi gerçekleştirdi. Yeni gözlemler sayesinde Proxima Centauri’ye uzaklığı Yer-Güneş mesafesinin bir ila dört katı olan bölgeden gelen ışıltının soğuk tozlar nedeniyle olduğu ortaya çıkarılmış oldu. Elde edilen…
Yaşam alanı içinde bir gezegen daha bulundu. Ama bu diğerlerinden farklı. Gezegenin iki güneşi var. Gezegen Kepler Teleskopu verilerinden keşfedildi. San Francisco State Üniversitesi’nde içlerinde gökbilimcilerinde olduğu bir ekip bir çift yıldızın çevresinde dolanan bir gezegen keşfetti. 6 yaşındaki Kepler…
