Karanlıktan Aydınlığa

Bu dikkat çekici geniş alan görüntüsündeki kozmik tozlu kıvrımlardan oluşan karanlık bulut, yeni doğan yıldızların parlak ışıklarıyla aydınlatılıyor. Bu yoğun bulut Lupus 3 adı verilen bir yıldız oluşum bölgesidir ve burası kendi üzerine çöken gaz ve toz kütlelerinden oluşan sıcak yıldızlarla dolup taşmaktadır. VLT Tarama Teleskopu ve MPG/ESO 2.2-metrelik teleskopu tarafından alınan görüntülerle oluşturulan bu manzara bölgenin şimdiye kadarki en ayrıntılı görünüşüdür.

Bu dikkat çekici geniş alan görüntüsündeki kozmik tozlu kıvrımlardan oluşan karanlık bulut, yeni doğan yıldızların parlak ışıklarıyla aydınlatılıyor (Telif: ESO/R. Colombari).

Lupus 3 yıldız oluşum bölgesi yeryüzünden sadece 600 ışık-yılı uzaklıkta bulunan Akrep takım yıldızı doğrultusunda bulunmaktadır. Adını Kurt takımyıldızından alan Lupus Bulutları adı verilen daha büyük bir kompleksin parçasıdır. Bulutlar arka plandaki milyonlarca yıldız boyunca dalgalanan dumana benzerken, gerçekte bu bulutlar bir karanlık bulutsudur.

Lupus 3 yıldız oluşum bölgesi yeryüzünden sadece 600 ışık-yılı uzaklıkta bulunan Akrep takım yıldızı doğrultusunda bulunmaktadır (Telif: ESO, IAU and Sky & Telescope).

Bulutsular yıldızlar arasındaki büyük gaz ve toz nesneleri olup bazen yüzlerce ışık yılına kadar genişlemektedirler. Çoğu bulutsu sıcak yıldızların yoğun ışıklarıyla dikkat çekici şekilde aydınlatılsa da, karanlık bulutsular içlerindeki göksel nesnelerin ışıklarını gizlemektedir. Bunlar ayrıca soğurma bulutsuları olarak da bilinirler, çünkü bulut boyunca ilerleyen ışığı soğurup saçmakta olan soğuk ve yoğun yoz parçacıklarından oluşmaktadırlar.

Kömür Çuvalı Bulutsusu ve Büyük Yarık gibi bilinen karanlık bulutsular, Samanyolu’nun parlaklığına karşı tamamen karanlık olup çıplak gözle görülebilecek kadar büyüktürler.

Lupus 3 düzensiz bir yapıda, gökyüzü boyunca uzanan şekilsiz bir yılan görünümüne sahiptir. Bu görüntüde kalın karanlık izlerin merkezdeki parlak mavi bulutların parıltısına karşı oluşturduğu bir karşıtlık bulunuyor. Lupus 3 çoğu karanlık bulutsusunda olduğu gibi aktif bir yıldız oluşum bölgesidir ve çoğunlukla öncül-yıldız ve çok genç yıldızlardan oluşmaktadır. Çevredeki tedirginlikler bulutsu içerisindeki yoğun kümelenmelerin kütleçekimi altında çökmelerine ve zamanla ısınarak basınç kazanmalarına neden olmaktadır.

Lupus 3 bulutsusunun geniş alanda alınmış görüntüsü (Telif: ESO/Digitized Sky Survey 2).

Görüntünün merkezindeki parlak iki yıldız henüz yaşamlarının başında bu süreçten geçerek, yaydıkları ışınım içinde bulundukları bulutsunun kalın duvarlarınca engellenmekte ve bu yıldızların sadece kırmızı-ötesi ile radyo teleskopları tarafından görülebilmelerine neden olmaktadır. Ancak büyüdükçe daha sıcak ve parlak olan bu yıldızların yoğun ışınımları ve güçlü yıldız rüzgarları çevrelerindeki gaz ve tozu temizleyerek kasvetli doğumevlerinden parlak bir şekilde yeniden doğmalarına neden olmaktadır.

Halen çok genç olan bu iki yıldızın merkezlerindeki çekirdek birleşmesi tepkimeleri henüz başlamamıştır. Bunun yerine, parlaklıkları çalkantılı merkezlerindeki kütleçekimsel enerjinin ısı enerjisine dönüşmesiyle ortaya çıkmaktadır.

Video

Bulutsuları anlamak yıldız oluşumunu anlayabilmek için çok önemlidir — aslında Güneş’in de dört milyar yıl önce Lupus 3’e benzeyen bir yıldız oluşum bölgesinde meydana geldiği düşünülmektedir. En yakın yıldız doğumevlerinden biri olan Lupus 3 çoğu çalışmaya konu olmuştur ve 2013 yılında Şili’deki ESO’nun La Silla Gözlemevi’nde bulunan MPG/ESO 2.2-metrelik teleskopla bulutsunun daha küçük bir bölgesindeki karanlık duman-benzeri sütunları ve parlak yıldızları görüntülenmiştir.

ESO/Türkiye   (Arif Solmaz, Çağ Üniversitesi – Uzay Gözlem ve Araştırma Merkezi, Mersin)

Önerilir...

Düşünceniz

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.

%d