WISE’den Zeta Yılancı Görüntüsü

Zeta Yılancı yıldızı ve çevresini saran gaz ve toz bulutu görüntüsü. (NASA/JPL-Caltech/WISE Team)

Görüntüdeki merkeze yakın konumda parlayan mavi yıldız Zeta* Yılancı’dır (Zeta Ophiuchi). Görünür ışıkta kırmızı görünen yıldızın çevresindeki  sönük yıldızlar ve toz bulutu görünmez. Ancak NASA’nın Geniş Alan Kızılötesi Tarayıcısı (Wide-field Infrared Survey Explorer, kısaca WISE) ile alınan kızılötesi görüntü tamamen farklı bir görünüm sergiliyor. Zeta Yılancı aslında yıldızlararası gaz ve toz bulutunun arasında kalmış büyük kütleli, sıcak ve parlak bir mavi yıldızdır.

Gökbilimciler bu yıldızın bir zamanlar bir eşi olduğunu ve çevresini saran toz bulutunun bu yıldızın süpernova patlamasıyla oluştuğuna inanıyor. Bundan dolayı da Zeta Yılancı saatte 24 km gibi bir hızla hareket ederek ortağının çekim kuvvetinden kurtulmuştur. Zeta Yılancı’nın kütlesi Güneş kütlesinden 20 kat daha fazla ve Güneş’ten 65 000 kat daha parlaktır. Yıldızın çevresi böylesine bir toz bulutuyla sarılı olmasaydı gökyüzünün en parlak ve mavi görünen yıldızlarından biri olacaktı. Zeta Yılancı büyük kütleli yıldızlara daha fazla enerji gerektiği için “hızlı yaşa genç öl” özdeyişine uymak zorunda kalan bir yıldızdır. Yaklaşık 8 milyon yıl olan ömrünün şu an yarısındadır. Şu an orta yaşını süren Güneş’in ömrü ise 10 milyar yıl olarak belirlenmiştir. Güneş’in sonu bir beyaz cüce, Zeta Yılancı’nın sonu ise eşi gibi bir süpernova olacaktır.

Yılancı takımyıldızı ve Zeta Yılancı.

Görüntüdeki belki de en ilgi çekici özelliklerden biri de Zeta Yılancı’yı saran yıldızlararası gaz ve toz bulutudur. Görüntünün kenarlarına doğru ortaya çıkan ve kuzey ışıklarını andıran yeşilimsi renkteki tüyümsü kısımlar ise toz bulutunun daha ince olduğu yerlerdir. Yıldızın yakınlarındaki toz bulutu ise daha kalındır. Yıldızın yaydığı yüksek miktardaki morötesi ışıma nedeniyle kızılötesi görüntüde yıldızın çevresi daha kırmızı görünmektedir.

Görüntüde dikkati çeken bir başka unsur ise yıldızın üst kısmında kıvrılarak uzanan sarımsı şerittir. Bu yay şokuna verilecek çok güzel bir örnektir. Kontrolden çıkan yıldızın alt sağdan üst sola doğru hareket ettiğini gösteriyor. Bunu yaparken yıldızın yaydığı rüzgar önündeki gaz ve toz bulutunu da ileri itiyor (Yıldız rüzgarı, görünmez bir balon gibi yıldızın görünen kısmının çok ötesine uzanır). Sonunda yıldız oluşturduğu rüzgar ile karşısındaki kırmızı bulutu yay gibi gererek sıkıştırıyor. Bu olay bir sandalın denizde ilerlerken dalgaları itmesiyle oluşturduğu etkiye benzer. Bu özelliği görünür ışıkla göremezsiniz. WISE bu gibi görüntüleri kızılötesi görüşüyle aydınlatır.

Görüntü kızılötesi ışığın belirli dalga boylarıyla elde edildi. Mavi ve mavi-yeşil (cyan) yıldızlardan yayılan 3.4 ve 4.6 mikron dalga boyundaki ışığı temsil eder. Daha az yoğun toz bulutu bölümleri ise yeşil-12 mikron ve kırmızı-22 mikronla aydınlatılır.

WISE

*Zeta Yunan alfabesinin altıncı harfidir. Takımyıldızlarda yıldız adları görünen parlaklıklarıyla sıralanır.

Önerilir...

Düşünceniz

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.