Titan’da Nisan Yağmurları!

Satürn’deki bahar uydusu Titan’da da nisan yağmurlarını getirmişe benziyor. Satürn Sistemini inceleyen Cassini uzay aracı Titan’ın ekvatoral çöllerine inen metan yağmurlarını görüntüledi. Böylece bilim insanları ilk kez Titan’da düşük enlemlerde yağmur yağdığını görmüş oldular.

Cassini yağmur bulutlarının varlığını ilk kez geçtiğimiz yıl uydunun yüzeyinde oluşan koyu bölgeleri gözleyince belirledi. Koyu bölgeler için yapılabilecek en iyi açıklama “bu kısımlara yağmur yağarak toprağı ıslatması” şeklinde yapılıyor.

John Hopkins Üniversitesi Uygulamalı Fizik Laboratuarı’ndan ve Cassini Görüntüleme ekibi üyesi Elizabeth Turtle: “Bu gözlemler buzlu uyduda mevsime bağlı hava değişimlerinin gerçekleştiğini gösteriyor. Titan’da tıpkı bir gezegene benzeyen süreçlerin yaşandığını anlıyoruz” diyor.

Satürn Sistemi’nde Ağustos 2009’da gece-gündüz eşitliği (ekinoks) yaşanmış ve bu da dev gezegende mevsim değişimine neden olmuştu. Bir Satürn yılı yaklaşık 30 yıl sürmektedir. Neyse ki Cassini bu değişim sırasında görevi başındaydı.

Titan’daki mevsim değişimi, atmosferini ve yüzeyini etkiliyor. Cassini Titan yüzeyinin güneş ışığındaki değişime atmosferi kalın duruma getirerek anında yanıt verdi. Ekvatoral bölgede dolanan yeni bulutlar türetti.

Titan’daki bulutlar Dünya bulutlarında bulunan su yerine metan içerir. Bulutlardan yağmur gibi inen sıvı metan yüzeyde gölleri doldurur. Daha önce de Titan’ın kutup bölgelerinden ekvator bölgesine doğru akan sıvı hidrokarbonlardan oluşan yani metan ve etan içerikli göllerin bulunduğu belirlenmişti. Ekvator bölgesi genelde kurak ve çöl olmasına karşılık değişen iklim koşulları nedeniyle bulutların ekvatora baharı getirdiği görülüyor. Bu daha önce ön görülmüş ancak kanıtlamamıştı. Şimdi ise elde olayın bu şekilde geliştiğine ilişkin Cassini kanıtları bulunuyor.

Titan’da bahar 27 Eylül 2010 günü ekvator bölgesinde kopan bir fırtınayla başladı. Daha sonraki birkaç ay içinde Cassini Titan yüzeyindeki değişimle ilgili bilgiler elde etti. Bunun sonucunda 500 000 kilometre karelik bir alanın koyu renge dönüştüğü gözlendi. Bilim insanları eski veriler ve diğer araçlarla elde edilen görüntülerle bölgeyi karşılaştırdı. Sonunda yüzeydeki bu ani parlaklık değişiminin nedeninin metan yağmuru olduğu sonucuna ulaşıldı.

Gözlemler Titan’daki durumun Dünya’daki tropik iklime benzediği sonucunu doğurdu. NASA’nın Goddard Enstitüsü ve Cassini görüntüleme ekibi üyesi Tony Del Genio: “Dünya’da okyanuslar ve tropik bölgeler üzerinde etkili olan tropik iklimin nedeni tropik yağmur ormanlarıdır. Benzer bir durum mevsim değişimi içinde olan Titan için de geçerli olabilir” diyor.

Dünyada yıl boyunca görülen tropik yağmur bulutları mevsime göre biraz kayar. Titan’da böylesi bulutlar gece-gündüz eşitliğine yakın zamanlarda daha çok yüksek enlemlerde yaygın olarak görülebilir. Görüntüleme ekibi bu düşüncelerinin doğru olup olmadığını Titan’da mevsim bahardan yaza geçerken belirlenebileceğini belirtiyor.

Uzay Bilim Enstitüsü’nden ve Cassini Görüntüleme Ekibi üyesi Carolyn Porco:“Açıkça Titan’daki gibi karmaşık bir yüzey-atmosfer sisteminde mevsim geçişlerinin nasıl olacağını öngörmek zordur. Bunun Dünya ile ne kadar benzerlik gösterdiğini ise bize Cassini gösterecek.

Cassini