Webb Önyıldızı Doğarken Görüntüledi

James Webb Uzay Teleskobu, koyu bulut içinde saklanan ön yıldızın gizli özelliklerini ortaya çıkararak, doğmakta olan yıldızla ilgili önemli bilgiler sundu. Boğa takımyıldızında bulunan yıldız oluşum bölgesindeki L1527 önyıldızını çevreleyen parlak bulutlar yalnız kırmızıöte ışık altında görülebiliyor. James Webb’in Yakın Kırmızıöte Kamerası (NIRCam) bu tür önyıldızları gözlemek için ideal bir araçtır.

James Webb Teleskopundaki Yakın Kızılötesi Kamerasından (NIRCam) alınan bu görüntüde görülen kara bulut içinde L1527 önyıldızı gömülü durumdadır. Yıldız yavaş yavaş büyürken kızılötesi dalga boyunda turuncu ve mavi renkte parlayan ileri sürdüğü malzemeleri göstermektedir. Püskürmeler baloncuk benzeri şekillere dönüşür. Webb ayrıca önceki zamanlarda püskürmeler nedeniyle şok edilmiş moleküler hidrojenden oluşan iplikçikleri de görüntülemeyi başarmıştır. Sol üst ve sağ alttaki boşluların kenarları düz görünürken, sağ üst ve sol alt kısımdaki sınırlar eğimlidir. Sağ alt kısımdaki bölgenin mavi görünmesinin nedeni turuncu renkli alana göre toz maddenin az olmasıdır (NASA, ESA, CSA, STScI).

Önyıldız kum saatini andıran şeklin “boyun” kısmında gizlenmiştir. Kenarındaki öngezegen diski, boynun ortasında koyu renkli çizgi şeklinde görülüyor. Önyıldızdan gelen ışık diskin üstünden ve altından sızarak çevresindeki gaz ve toz yapıyı aydınlatıyor.

Kırmızıöte dalga boyunda alınan  görüntüdeki mavi ve turuncu renkteki bulutlar maddenin önyıldızdan uzaklaşıp çevredeki gaz ve toz parçacıklarıyla çarpışmasıyla oluşan boşlukları göstermektedir. Renkler Webb ile bulut yapı arasındaki tozlu katmandan kaynaklanmaktadır. Mavi alanlar tozun en ince olduğu kısımlardır. Toz kalınlaştıkça mavi ışık içinden geçemeyerek saçılır, böylece kalın tozlu bölge turuncu renkte görülür.

Webb ayrıca önyıldızı oluşturan malzemenin uzağa atılırken şok haldeki moleküler hidrojen iplikçiklerini de göstermektedir. Şok ve türbülans etkisi bulutta yeni yıldız oluşumunu engeller. Sonuçta önyıldız çevresindeki maddeyi çekerek yakın uzaya egemen olur.

L1527, bu karmaşaya karşın henüz 100,000 yıl yaşında genç bir yapı. Kızılötesi Astronomik Uyduların gözlediği diğer oluşumlar dikkate alındığında L1527 yıldız oluşumunun en erken aşaması olan 0 seviyesindedir. Karanlık bir gaz ve toz bulutu içinde koza halinde bulunan yıldızın normal bir yıldıza dönüşmesi için önünde uzun bir yol bulunuyor. L1527 yıldızların temel özelliği olan hidrojenin nükleer füzyon yoluyla enerji üretimini henüz başlatmamıştır. Güneş kütlesinin %20 ile %40’ı arasında kütleye sahip küçük, sıcak ve şişkin gaz kümesinin şimdilik şekli de belirgin değildir.

Önyıldız kütle kazandıkça çekirdeği yavaş yavaş sıkışır ve nükleer füzyonu başlatma aşamasına yaklaşır. Görüntü L1527’nin tam da bunu yapmaya çalıştığını ortaya koyuyor. Çevreleyen moleküler bulut önyıldızın bulunduğu merkeze çekilen yoğun toz ve gaz bulutunu oluşturmaktadır. Madde yoğun alana sarmallar çizerek düşmektedir. Sonuçta önyıldızı besleyen birikim diski olarak bilinen yoğun malzeme diski oluşmaktadır. Yıldız kütle kazandıkça sıkışır ve çekirdeğinin sıcaklığı artar. Sonuçta nükleer füzyonu başlatacak eşiğe ulaşacaktır.

Görüntüde parlak merkezin önündeki karanlık bant olarak görülen disk yaklaşık Güneş sistemi büyüklüğündedir. Yoğunluğu göz önüne alındığında malzemenin çoğunun bir araya toplanması beklenen bir durumdur. Bulutun yoğunlaştığı alanda gezegen oluşumları da başlayabilir. Sonuçta L1527’nin görüntüsü Güneş ve sistemimizin emekleme dönemlerinde nasıl göründüğü hakkında ipuçları barındırmaktadır.

Önerilir...

Düşünceniz

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.

%d