Karadelik Suçüstü Yakalandı!

Bu bilgisayar benzetimi karadeliğin çekimine yakalanmış bir yıldızın adeta yavaş yavaş yok oluşunu gösteriyor. Gazın bir kısmı boşluğa düşerken bir kısmı da yüksek hızla dışarı atılmaktadır.

Süper kütleli bir karadeliğin yakınına kadar sokulan bir yıldızın başına neler geldiğini anlamaya çalışan gökbilimciler uzay ve yer teleskoplarıyla elde edilen verileri kullanıyor. Bu çalışmada da NASA’nın yörüngedeki Galaksi Evrimi Tarayıcısı (GALEX) ile Hawaii’deki Haleakala zirvesinde bulunan Pan-STARRS1 teleskoplarını yıldız kalıntılarını belirlemek amacıyla kullandılar.

karadelik
Gökbilimciler yer ve uzay teleskopları yardımıyla bir yıldızın karadelik tarafından yutuluşunu resmettiler. Burada konu olan karadelik ise 2,7 milyar ışık yılı uzaklıktaki bir gökada da bulunuyor (NASA, S. Gezari (The Johns Hopkins University), and J. Guillochon (University of California, Santa Cruz)).

Morötesi ve görünür ışık altında yapılan gözlemlerde helyumca zengin bir gaz kitlesinin karadelik içine düştüğü gözlendi. Yıldız yavaş yavaş parçalanırken kopan gazın bir kısmı karadeliğe düşüyor bir kısmı ise yüksek hızla dışarı atılıyordu. Parlama ve özelliklerinin saptanması, buna benzer kurban yıldızların başına neler geleceğiyle ilgili eşsiz bilgiler sağlanmış oldu.

Gökadanın ışıl ışıl parlayan aktif çekirdeğinde parçalanan yıldızdan atılan sıcak gazın özellikleri ise Chandra X-Işını Gözlemevi ile gözlendi. Chandra bu gazın gökadanın aktif çekirdeğinden kaynaklı olmadığını gösterdi.

Dünya’dan yaklaşık 2,7 milyar ışık yılı uzaklıktaki PS1-10jh adlı gökadanın merkezindeki süper kütleli karadeliğin yakınından geçen bir yıldızı parçaladığı anlaşıldı. Gökbilimciler PS1-10jh’in merkezindeki karadeliğin Samanyolu’nun merkezindeki süper kütleli karadelikle benzer büyüklükte olduğunu yani birkaç milyon güneş kütlesinde olduğunu tahmin ediyor.

NASA

Benzer...

Mars Yörüngesindeki Karanlık Madde İpuçları

MIT’nin yaptığı çalışma, Mars’ın yörüngesindeki bir sallantının karanlık maddenin bir işareti olabileceğini öne sürüyor. Araştırmacılar, Mars’ın yörüngesindeki değişiklikleri izleyerek, geçen karanlık maddeyi tespit etmenin yeni bir yolu olabileceğini belirtiyorlar. Bu,…

Süpernova ve Kara Delik Çevresine Yakın Bakış

XRISM, süperkütleli bir kara deliğin etrafındaki ve bir süpernova kalıntısındaki malzemenin yapısını, hareketini ve sıcaklığını benzeri görülmemiş bir ayrıntıyla ortaya çıkardı. Gökbilimciler, teleskobun fırlatılmasından bir yıl bile geçmeden, yeni X-ışını…

Düşünceniz

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.