Süper Kütleli Karadelikten Yayılan Süper Jetler

Bilim insanları evrenin sırlarını açığa çıkarmak için genellikle birden çok teleskopun güçlerini birleştirir. Böylece ortaya çok farklı bir görüntü çıkar. Bu da böyle ve etkili çalışma sonrasında ulaşılmış görüntülerden biridir.

Dünya yörüngesinde dolanan Hubble Uzay Teleskopu ile elde edilen görselin merkezindeki sarımsı cisim Herkül A olarak bilinen dev bir eliptik gökadadır. Sadece Hubble verileri kullanılsaydı pembemsi dev balonlar görülmeyecekti (Hubble görüntüsü için tıklayınız).

karadelik jetleri
Herkül A gökadasının merkezindeki karadelikten yayılan pembe jetlerin kapladığı devasa alan radyo gözlemleriyle ortaya çıkarıldı (NASA, ESA, S. Baum & C. O’Dea (RIT), R. Perley & W. Cotton (NRAO/AUI/NSF), and the Hubble Heritage Team (STScI/AURA)).

Ancak aynı bölgeye radyo teleskopla bakılırsa görüntü tamamen değişir. Görünür ışıkta görülemeyen pembe jetler (gökadadan dışarı çapraz şekilde uzanan yapılar) ortaya çıkar. Yukarıdaki görüntü Hubble Uzay Teleskopu’nun Geniş alan Kamerası 3 ve Karl G. Jansky Very Large Array radyo gözlemevi verileriyle oluşturulmuştur.

İkili jet yapıları gökadanın merkezinde saklanan süper kütleli karadelik tarafından sıcak ve yüksek enerjili plazmayla oluşturulmuştur. Karadelik 2,5 milyar Güneş kütlesinde olup Samayolu’nun merkezindeki karadelikten bin kat daha büyüktür.

Herkül A’nın merkezinde karadeliğin ısıttığı malzeme olağanüstü yüksek hızlarda, ışık hızına yakın hıza ulaşarak dışarı püskürür. Çevreye yayılan jetler bulutlara çarparak enerji kaybedip yavaşlar ve dev damla görüntüsüne kavuşur.

Birden fazla parlak halkaların varlığı karadelikten çeşitli zaman dilimlerinde yayılan ardışık sayısız patlamaları gösterir. Jetlerin 1,5 milyon yıl içinde yayıldığı alan Samanyolu’nun yaklaşık 15 katı büyüklüğündedir.

3C 348 adıyla da bilinen Herkül A, 2 milyar ışık yılı uzaktadır ve parlak radyo kaynaklarından biridir.

ESA

Önerilir...

Düşünceniz

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.