Hubble Neptün’de Yeni Koyu Girdap Gözledi
NASA’nın Hubble Uzay Teleskopu tarafından 16 Mayıs 2016 tarihinde elde edilen yeni Neptün görüntülerinde koyu renkteki girdabın varlığını devam ettirdiği görüldü. 1989’de Gezgin-2 (Voyager 2) ve son olarak 1994’de Hubble tarafından görüntülenmesine karşılık 20 yılı aşkın süredir gözlenmemişti. Koyu bulut böylece 21. Yüzyılda ilk kez görüntülenmiş oldu.
16 Mayıs 2016 tarihli Hubble görüntüsünde Neptün’deki koyu girdap ayrıntılı olarak görüntülendi (NASA, ESA, and M.H. Wong and J. Tollefson (UC Berkeley)).
Hubble ile farklı dalga boyunda alınmış görüntüler. Sağdaki görüntü mavi ve soldaki normal renkli görüntüdür. Mavi dalga boyundaki görüntüde koyu girdap açıkça görülüyor (NASA, ESA, and M.H. Wong and J. Tollefson (UC Berkeley)).
Neptün’deki koyu renkli girdaplar yüksek basınç sistemlerinden oluşur ve genellikle parlak bulutlarla birlikte görülürler. Metan buz kristallerinin içine süzülen donmuş gazlar karanlık girdapların üzerine çıkarak parlak bulutları oluşturur.
Neptün’ün parlak bulutları Temmuz 2015’den itibaren Hawaii’deki WM Keck Gözlemevi’ndeki birkaç gökbilimci tarafından izleniyordu. Gökbilimciler karanlık girdaba eşlik eden, ancak daha aşağı katmanlarda olduğu için görülemeyen parlak bulutlar olacağını düşünüyor. Neptün’ün karanlık girdapları genellikle sadece mavi dalga boylarında görülür. Hubble bu ilginç yapıları yüksek çözünürlükte görme yeteneğine sahiptir.
Görüntülenen koyu girdaba parlak bulut eşlik ediyor. Sol taraftaki görüntüde ‘ok’ ile gösterilmiş bulut sağ kısımda ayrıntılı görülüyor. Sağ üstte koyu ve parlak bulutlar birlikte gözlenirken, alttakinde sadece koyu bulut gözlenmiş. Koyu girdap yaklaşık 4800 km uzunluğundadır (NASA, ESA, and Z. Levay (STScI)).
Neptün’ün koyu renkli girdapları boyut, şekil ve kalıcılıkları bakımından şaşırtıcı özellikler sergiler. Bu fırtınalar Jüpiter’deki dev fırtınaları anımsatsa da daha kısa sürelidir.
Bu tür gözlemler Neptün’ün atmosferinin anlaşılmasını sağlamaktadır. Fırtınanın ne zaman başladığı, nasıl büyüdüğü ve bittiği anlaşılıyor. Bu da özellikle atmosfer dinamikleri çalışmalarına katkı sağlamaktadır.
