ESO yakın gökadalardan oluşan Yontar Grubu’nda bulunan Samanyolu’na benzer sarmal bir gökada olan NGC 300’ün dikkat çekici yeni bir görüntüsünü yayınladı. ESO’nun Şili’de bulunan La Silla Gözlemevi’ndeki Geniş Alan Görüntüleyicisi (WFI) ile alınan 50 saatlik poz gökadanın yapısını duyarlı olarak gözler önüne sermektedir. NGC 300 yaklaşık olarak altı milyon ışık-yılı uzaklıkta bulunmakta ve gökyüzünde alan olarak dolunayın üçte ikisi büyüklüğünde görülmektedir.
İlk olarak İskoç gökbilimci James Dunlop tarafından ondokuzuncu yüzyılın başlarında Avustralya’dan gözlenen ve bir dürbünle kolaylıkla görülebilecek kadar parlak olan NGC 300 güney gökküresindeki en yakın ve en dikkat çekici sarmal gökadalardan biridir. Birkaç parlak yıldızı bulunan, göze çarpmayan fakat yakın gökadaların toplandığı Yontar Grubuna ev sahipliği yapan Yontar takımyıldızında yer almaktadır [1]. NGC 55 (eso0914) , NGC 253 (eso1025, eso0902) , ve NGC 7793’ü (eso0914) de içeren grubun diğer üyeleri de ESO teleskoplarıyla görüntülenmiştir. Birçok gökada en azından küçük özelliklere sahiptir, fakat NGC 300 dikkate değer şekilde normal görünüyor. Bu, NGC 300’ü bizimki gibi sarmal gökadaların içeriği ve yapılarını araştıran gökbilimciler için ideal bir örnek haline getiriyor.
ESO’nun Şili’de bulunan La Silla Gözlemevi’ndeki Geniş Alan Görüntüleyicisi ile alınan bu görüntü toplamda yaklaşık 50 saate varan poz süresiyle çok sayıda ve farklı filtrelerle alınan görüntülerin birleştirilmesiyle oluşturulmuştur. Birkaç yıl süresince elde edilen veriler, birçok gözlem gecesi gerektirmiştir. Bu kapsamlı gözlem kampanyasının ana amacı alışılmadık bir şekilde yıldızların hem sayılarını hem de değişimlerini saymak ve bölgeleri, hatta tek tek yıldızları işaretlemek, daha derin ve daha odaklanmış araştırmalar gerektiren gökadadaki yıldızların eksiksiz bir sayımını elde etmekti. Fakat bu tür zengin veri koleksiyonları yıllar geçtikçe diğer birçok araştırmalar içinde kullanılmaktadır. Gökadanın özellikle hidrojen ve oksijenden gelen ışığa duyarlı filtrelerle gözlenmesiyle, NGC 300’ün sarmal kolları boyunca birçok yıldız oluşum bölgesi bu görüntüde kırmızı ve pembe bulutlar şeklinde özel olarak gösterilmektedir. Gökyüzünde dolunayın görünür büyüklüğüne benzer, 34 x 34 yay dakikalık dev görüş alanıyla WFI, NGC 300 gibi büyük nesneleri araştıran gökbilimciler için ideal bir araçtır.
NGC 300 ayrıca ESO teleskoplarıyla araştırılan birçok ilginç gökbilimsel olaya da ev sahipliği yapmaktadır. ESO gökbilimcileri bu gökadada son olarak bir çift sistemde sıcak ve parlak bir Wolf-Rayet yıldızına eşlik eden ve şimdiye kadar (eso1004) bilinen en uzak ve en büyük kütleli karadeliği keşfettiler. NGC 300 ve diğer bir gökada NGC 55, birbirleri etrafında yavaşça dönüyor ve bir birleşme sürecinin erken döneminde birbirlerine doğru oldukça yavaş yaklaşıyorlar (eso0914). Diğerleri arasında NGC 300’ün şu anki en iyi uzaklık tahmini de ESO’nun Paranal Gözlemevi’nde (eso0524) bulunan Çok Büyük Teleskop’u kullanan gökbilimcilerce belirlenmiştir.
Notlar
[1] Normalde Yontar Grubu’nun bir üyesi olarak nitelendirilen NGC 300’ün en son uzaklık ölçümleri gökadanın grupta yer alan diğer üyelerden bize belirgin bir şekilde daha yakın olduğunu göstermektedir ve belki de onlarla serbest bir bağlılığı vardır.
Kaynak: ESO-Türkçe
