NASA’nın Chandra X-Işını Gözlemevi Samanyolu benzeri sarmal bir gökadanın merkezinde çift süper kütleli karadelik olduğunu keşfetti. Gökada, 160 milyon ışık yılı uzaklığıyla en yakın çift süper kütleli karadelikli gökadadır.
NGC 3393 sarmal gökadasının merkezindeki karadelikler birbirinden sadece 490 ışık yılı uzaklıktadır. Çift karadeliklerin varlığı gökadanın bir milyar ya da daha uzun zaman önce eşit büyüklükteki iki gökadanın birleşmesiyle oluştuğunu göstermektedir.
Önceki X-ışınları ve dalga boyu gözlemleri NGC 3393’ün merkezinde bir süper kütleli karadelik olduğunu gösteriyordu. Ancak uzun zamanlı Chandra gözlemleri ile çift karadelik tespit edildi. Her iki karadeliğin çevresinde büyüyen ve ısınan gazdan yayılan X-ışınları gözlendi.
Eşit büyüklükteki iki sarmal gökada birleştiğinde merkezlerinde karadelik oluşturup, görünümleri bozulup yoğun şekilde yeni yıldızlar oluşturduğunu düşünüyorlar. Buna ilişkin en iyi örnek ise 330 milyon ışık yılı uzaklıktaki merkezinde çift süper kütleli karadelik barındıran NGC 6240 gökadasıdır.
|
|
|
NGC 3393 Gökadası merkezinde eski yıldızlar bulunuyor. Bunlar çift karadelik barındıran bir gökada için alışılmadık özelliklerdir. Bir kuarama göre NGC 3393 büyük bir gökada ile küçük bir gökadanın küçük birleşmesi yoluyla oluşmuş ve böylece merkezde çift karadelik oluşmuştur. Aslında karadelik çifti için küçük birleşme olması gerektiği de belirtiliyor. Ancak bunun için özel bir örnek bulunması gerekiyor.
Ekip üyelerinden Junfeng Wang: “İki gökada iki karadelik dışında bir iz bırakmadan birleşti. İki gökada boyutları arasında uyumsuzluk varsa yara almadan hayatta kalmaları bir sürpriz değil” diyor.
Bu küçük bir birleşme olsaydı, gökadalar çarpıştığında küçük gökadadaki karadeliğin kütlesinin küçük olması gerekirdi. Gözlemler her ne kadar net olarak belirlenemese de karadeliklerin yaklaşık bir milyon güneş kütleli olduğunu gösteriyor. Küçük bir birleşme olduğunu düşünürsek karadeliklerin yaklaşık bir milyar yıl sonra birleşmesi gerekir.
Süper kütleli karadeliklerin çevresindeki yoğun gaz ve toz bulutu optik gözlemleri zorlaştırır. X-ışınları daha enerjik olduğundan bulut içinden kaçabilir. Chandra X-Işını tayfölçeri süper kütleli çift karadelik varlığını göstermektedir.
