Çarpışan Gökadaları Kuşatan Dev Bulut

Bilimciler çarpışan iki gökadayı saran sıcak gaz bulutuyla ilgili ayrıntılı bir çalışma gerçekleştirmek için Chandra’yı kullandı. Gaz alışılmadık derecede büyük ve yaklaşık 10 milyar güneş kütlesinde, 300.000 ışık yılı genişliğinde olup 7 milyon Kelvin derece sıcaklığındadır.

ngc6240
NGC 6240 Samanyolu benzeri iki büyük gökadanın birleşmesiyle oluşan bir sistemdir. Her iki gökadanın merkezinde süper kütleli karadelik bulunmaktadır. (X-ray (NASA/CXC/SAO/E.Nardini et al); Optical (NASA/STScI))

Bilimcilerin “halo” dediği dev gaz bulutu NGC 6240 sisteminde yer almaktadır. NGC 6240 Samanyolu benzeri iki büyük gökadanın birleşmesiyle oluşan bir sistemdir. Her iki gökadanın merkezinde süper kütleli karadelik bulunmaktadır. Karadelikler çevrelerinde sarmal yollar oluşturacak şekilde yakın cisimlere kuvvet uyguladığından, iki karadelik ileride birleşerek daha büyük bir karadelik oluşturabilir.

NGC 6240’ın Chandra ile elde edilmiş görüntüsü. (NASA/CXC/SAO/E.Nardini et al)

Gökadalar arasındaki çarpışmaların başka bir sonucu da her gökadadaki gazın şiddetle tepkime vermesidir. Bu da en az 200 milyon yıl sürecek yeni bebek yıldızların doğmasına neden olur. Yıldız doğumları ile büyük yıldızların süpernova patlamaları adeta birbiriyle yarışır nitelikte olmalıdır.

Bilimciler bu çalışmayla süpernova patlamaları sonucunda gökadalar içine dağılan sıcak gazda oksijen, neon, magnezyum ve silisyum gibi atomların olduğunu gördüler. Araştırmacılara göre içeriği zengin olan gaz genişleyerek daha soğuk gaz atomlarına karışıyor.

Bebek yıldız oluşum sürecinin hızlandığı dönemde, yeni yıldız oluşumlarını gerçekleştiren kısa süreli patlamalar oluşmuştur. En son patlama Dünya zamanına göre 20 milyon yıl önce görülmüş ve yaklaşık beş milyon yıl sürmüştür. Ancak bilimciler sıcak gazın oluşumunun sadece bu kısa patlamalara bağlanmaması gerektiğini düşünüyor.

NGC 6240’ın Hubble görüntüsü. (NASA/STScI)

NGC 6240 gözlemlerine göre gelecekte ne olacak? Büyük bir olasılıkla iki sarmal gökada birleşerek genç bir eliptik gökadaya dönüşecek. Çevresindeki gazın ilerleyen zaman içinde gökada tarafından yutulup yutulmayacağı ise belirsizliğini koruyor. Her nasıl olursa olsun bu iki gökadanın çarpışması bilimcilere evrenin erken döneminde yaşanılan gökada birleşmeleri hakkında çeşitli bilgiler sağlıyor.

Chandra’nın X-ışını gözlemleriyle elde ettiği NGC 6240’ın birleşik görüntüsünde sıcak gaz bulutu kendini mor rengiyle gösteriyor. Görüntüdeki Hubble Uzay Teleskopu’nun görünür ışık altında elde ettiği gökadaların sağ altında uzanan ipliksi yapılar ise iki gökadanın uyguladığı kütle çekim kuvveti farklılığı nedeniyle uzanan gelgit kollarıdır.

Chandra

Önerilir...

Düşünceniz

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.

%d