Şimdi okuyacağınız olayın olasılığı ne kadar olabilir? 18 ve 19 Kasım’da Merkür yakınından iki kuyrukluyıldız geçecek.
NASA’nın MESSENGER uzay aracı bilim ekibinden John Hopkins Üniversitesi Fizik Laboratuarı’nda görevli gökbilimci Ron Vervack: “Bu eşi benzeri olmayan bir tesadüf. Güneş’e yaklaşan iki kuyrukluyıldızı görmek için iyi bir fırsat” diyor.
18 Kasım’da Encke kuyrukluyıldızı Merkür’ün sadece 3,750 milyon km ve bir gün sonra da ISON 36 milyon km yakınından geçecek. Merkür yörüngesindeki MESSENGER aracı bu eşsiz manzarayı görüntülemek için pozisyon alacak.
Vervack bu çift yakın geçişin heyecan verici olduğunu söylüyor ve ekliyor: “Aynı zamanda da hızlı olmalıyız. Encke kuyrukluyıldızı gözlemlerini bitirir bitirmez ISON için aynı gözlemleri yapmalıyız. Bazen kısa süreli önemli bir olayı görmek çaba gerektiriyor.”
MESSENGER kuyrukluyıldız gözlemleri için değil Merkür gözlemleri için planlanmıştır. “Yine de araçtan bu açıdan da yararlanabiliriz. MESSENGER’in özel yetenekleri bize önemli veriler sağlayabilir.” MESSENGER kameraları kuyrukluyıldızları izleyerken tayfölçeriyle de iki cismin kimyasal yapısını analiz edebilecek.
ISON’un adını son günlerde sıkça duyuyoruz. Oldukça tehlikeli bir yörüngeyle Güneş’e yaklaşan cisim Eylül 2012’den bu yana izleniyor. 28 Kasım tarihinde de Güneş’e en yakın konumda bulunacak ve geri dönüş için manevrasını tamamlayacak. Eğer kuyrukluyıldız bundan sonra hayatta kalmayı başarırsa kuzey yarıkürede yaşayanlar için güzel bir gökcismi olarak parıldayacak. ISON’un kaderini kestirmeye çalışan gökbilimcilere MESSENGER verileri katkı sağlayabilir.
Encke kuyrukluyıldızı ise ISON’a göre daha az popüler olmasına karşılık ilginç özelliklere sahip bir cisimdir. Kasım ortalarında gözlenen Taurid meteor yağmurunun kaynağı olan Encke, her 3,3 yılda güneşin çevresini dolanmaktadır. 2007 yılında bir güneş fırtınası etkisi altında kalan Encke’nin kuyruğunun dansını ele alan bir filmi izleyebilirsiniz.
MESSENGER kayalık gezegen Merkür’ü incelemek amacıyla tasarlanmasına karşılık buzlu kuyrukluyıldız gözlemi için bir avantaj sağlayabilir. Araçtaki X-ışını tayfölçeri kuyrukluyıldızın yüzeyindeki tozlu ve ‘kirli’ maddeyi tespit edebilir.
“Kuyrukluyıldızda ilk etapta silisyum, magnezyum ve alüminyumu görmeyi bekliyoruz. Kuyruk kirli kartopundaki unsurlardan oluşmaktadır. Güneş’e yaklaştıkça bu unsurların artması kuyruğun uzamasına neden olur.”
Vervack iki kuyrukluyıldızı MESSENGER ile toplamda 40 saatlik veri elde edecek kadar incelemeyi umuyor. Bunun 25 saati Encke, 15 saati ISON’a ait. Vervack yakın uçuşun olacağı ilk gün görüntüleri paylaşmayı umuyor: “ama bunun bir garantisi yok. Bu özel görüntüleri elde etmek için şimdiden sabırsızlanıyorum.”
