Bir süre önce Spirit’i zor günlerin beklediğini yazmıştım. NASA, Spirit’in kışı rahatça geçirmesi için harekete geçti.
Spirit’in gömülü olduğu yerden kurtarılması için sorumlu ekip yeni bir kurtarma harekatı başlattı. İlk manevra sonucunda Spirit 6.5 cm geriye hareket ederek gömüşlü olduğu yerden bir nebze de olduğu ayrılabildi.
14 Ocak 2010 tarihinde başlatılan yeni kurtarma planına göre Spirit bulunduğu yerden geriye doğru hareket ettirildi. Bu zamana kadar Spirit’i kurtarmak için son iki aydır, sürekli öne doğru hamleler düşünülmüş ve başarılı sonuç alınamamıştı. Spirit’in Nisan 2009’daki konumuna gelmesi için geri hareket ettirilmeye başlandı.
Geriye doğru hareketin başlaması için tekerlerin yeterli çekiş gücüne ulaşması gerekiyordu. Bunu sağlamak için tekerler sağa sola döndürülerek, kumla dolu olan içleri temizlenmeye çalışıldı.
Alınan görüntülerde aracın eğimli olan arka tarafa doğru hamle yaptığı görülebiliyor. Aracın arka tekerleri tırmanırken aynı zamanda araç yükselmektedir. Araç bu sırada 3 cm geri doğru hareketlendi ve 1 cm kadar yüksek bir noktaya çıkmayı başardı. Aracın kışı rahatça geçirebilmesi için kuzeye doğru dönmesi gerekiyor. Bu sayede gerekli güneş enerjisini toplayabilecek.
İkinci manevra 16 Ocak’ta yaptırıldı. Bu tarihte araç 3.5 cm hareket ettirildi ve bu hareketin sonucunda araç 0.3 cm daha yükseğe çıktı. Araç bu sayede saat yönünün tersine dönerek yönünü kuzeye vermeye başladı. Spirit bu durumda iki ay önce bulunduğu noktaya göre daha güneye gelmiş bulunuyor. Arka tekerler tırmanırken orta tekerlerin de çekiş gücü artıyor. Spirit tüm bunlara karşılık hala olması gereken yerden 3 cm kadar aşağıda bulunuyor. Yani aracın biraz daha tırmanması gerekiyor.
19 Ocak 2010’da araç geriye doğru tekrar hareket ettirildi. Bu hareket sırasında özellikle orta sol teker çalıştırıldı. Aracın kışı sağlıklı bir şekilde geçirmesi için daha fazla kuzeye yönelmesi gerekiyordu.
Kurtarma ekibi şimdi iki olası seçenekten hangisinin daha olumlu sonuçlanabileceğini tartışıyor. Bunlardan biri Spirit’in robotik kolunun aracı itmesini sağlamak, diğeri ise sol ön tekerin aracın kurtarmasını sağlamak.
Aracın hareketi için birkaç yüz newtonluk kuvvet gerekirken kolun sağlayabileceği kuvvet sadece 30 newton olmaktadır. Bu da aracın hareketi için yetersiz kalmaktadır. Aynı zamanda kolun böylesine bir kurtarma hareketine girişmesi, tamir edilemez arızalara veya parçalanmalara neden olabilir.
O zaman geriye orta sol tekerin aracı itmesi seçeneği kalıyor. Tekerin yakınında olabilecek sert bir zemin veya küçük bir taş parçası aracı bulunduğu yerden çıkarmasına yardım edebilir.
NASA’nın Mars yüzeyine yolladığı iki gezgininden Spirit, geçtiğimiz yıl 23 Nisan günü çıkmakta olduğu bir kraterin kenarında pudra yoğunluğundaki kuma saplanmıştı. Burada yapılan çabalara karşılık araç daha fazla kuma gömülmüştü. Son iki aydır yoğun bir şekilde aracın bu bölgeden kurtarılması için çaba harcanıyordu. Bu çabalarla birlikte aracın enerjisi de azaldı. Aracın bulunduğu bölgede yakında kış bastıracak ve güneş panelleri yeterli güneş ışiığını alamayacak. Böylesi bir durumda araçla tamamen iletişim kesilebilir. Böylesi bir sonuca razı olmak istemeyen NASA, aracın kış mevsiminde en azından yeterli güneş ışığını toplayabilecek bir konuma getirmek istiyor.
Kaynak: NASA/JPL
Aslında planlanandan çok daha uzun süredir hizmet veriyorlar. Tahminim bu sorundan ögrenerek çıkacaklardır. Spirit kurtulacaktır.
umarım bulunduğu yerden çıkar bu kadar soruna rağmen nasa ekibinin bunu başarması ümidiyle