Gökbilimciler komşu bir gökadadaki büyük yıldızların beklenenden daha fazla sayıda olduğunu ortaya koydu.
Büyük Macellan Bulutu gökadasındaki dev yıldız oluşum bölgesi Tarantula bulutsusu (veya 30 Doradus) üzerinden gerçekleşen keşif, evrenin zaman içinde nasıl evrimleştiğine yönelik mevcut bilgilerimizi genişletiyor. Sonuçlar Science Dergisi’nde yayınlandı.
Oxford Üniversitesi Fizik Bölümünden Fabian Schneider: “Tarantula bulutsusunda beklenenden daha fazla büyük yıldızların oluştuğunu görünce çok şaşırdık” diyor.
Ekip VLT-FLAMES Tarantula Araştırmasının (VFST) bir parçası olarak dev yıldız doğumevi Tarantula bulutsusundaki yaklaşık 1000 büyük yıldızı ESO’nun Çok Büyük teleskopunu kullanarak gözledi. Başlangıç olarak büyük yıldız dağılımına ait kütle fonksiyonu (IMF) göz önünde tutularak 15-200 Güneş kütleli 250 yıldızı inceledi.
Kütleli yıldızların çevrelerine olan muazzam etkileri nedeniyle incelenmektedir. Bu yıldızlar süpernova olarak patlayarak evrenin en sıra dışı cisimlerine –nötron yıldızları ve karadelikler- dönüşebilirler.
Belçika’daki Leuven Üniversitesinden Hugues Sana: “Sadece dev yıldızların sayısına değil aynı zamanda IMF’nin önerdiği bir yıldızın en fazla 200 Güneş kütlesinde olacağını söyleyen sınıra da baktık. Yakın zamana kadar 200 güneş kütlesindeki yıldızların varlığı tartışmalıydı. Ancak bu çalışma 200-300 güneş kütlesindeki bir yıldızın doğumunun mümkün olduğunu gösteriyor” diyor.
Evrenin bütününe bakıldığında büyük yıldızların sayısının az olduğu görülür. IMF küçük kütleli yıldızların evreni doldurduğunu ve 10 güneş kütlesinden büyük yıldız sayısının tüm yıldızların %1’inden az olmasını öngörmektedir. Kütleli yıldızların oranının ölçülmesi bu nedenle kolay değildir ve bunu evrende yapabileceğiniz bir avuç kadar yer vardır.
Ekip şimdiye kadar bulunan en büyük yıldızların bazılarını barındıran Tarantula bulutsusunda bu ilişkiyi aradı. Böylece IMF’nin aksine burada kütleli yıldızların sanılandan daha fazla sayıda olduğu görüldü.
Yıldızlar kozmik motorlardır. Nefes aldığımız oksijenden, kanımızdaki demire yani helyumdan daha ağır elementlere kadar her element buralarda üretilir. Yaşamları boyunca enerji üreten bu yıldızlar güçlü yıldız rüzgârları ve bol miktarda iyonize ışıma ve kinetik enerji üretir. Kitlesel yıldızların ürettiği iyonize ışınım, sözde ‘karanlık çağlardan’ sonra evrenin ışığa kavuşmasında ve geri besleme ile gökadaların gelişiminde rol oynadılar. Araştırma ekibinden Phillipp Podsiadlowski: “tüm geri bildirim mekanizmalarını ve evrenin gelişimindeki büyük yıldızların rolünü anlamak için bu devlerden kaçının doğduğunu anlamamız gerekiyor” diyor.
Fabian Schneider ekliyor: “Sonuçlarımız evren anlayışımızda önemli katkılar sunuyor: süpernovalar bildiğimizden %70 daha fazla olabilir, kimyasal verim üç katına ve dolayısıyla da dev yıldızlar bilinenden dört kat fazla iyonize ışınım üretme kapasitesinde olabilir. Bu da karadeliklerin oluşum hızını %180 arttırırken doğrudan tespit edilen kütle çekim dalgalarının sinyallerine neden olan ikili karadelik birleşme sayısının artmasına neden olabilir” diyor.
Ekibin araştırması gelecekte araştırmayı planladıkları yeni soruları gündeme getiriyor: kozmosun evrimi, süpernova ve kütle çekim dalgası olaylarının ortaya çıkışıyla ilgili veriler evrensel nitelikte midir ve sonuçlar nelerdir?
