Şimdiye Kadar ki En Ağır Antimadde Üretildi

Parçalanma anı. (STAR/RHIC)

Şimdiye kadar üretilenlerin içinde en ağır ve karmaşık yapıdaki antimadde formu elde edildi. New York’daki Relativistik Ağır İyon Çarpıştırıcısı (RHIC) iki anti-nötron ve iki anti-proton içeren anti-Helyum elde etmeyi başardı.

Anti parçacıklar normal maddeye göre ters işaretli yüklere sahiptir (yüksüz olan anti-nötronlar, nötronları oluşturan normal kuarklara karşılık anti-kuarklardan oluşur). Normal maddeyle çarpıştıklarında yok olduklarından antimadde üzerinde çalışma yapmak zordur. Şimdiye kadar elde edilen en ağır antimadde, bir nötron ve iki proton içeren He-3 çekirdeğinin karşıtıydı. RHIC’de kurşun ve altın gibi ağır atom çekirdekleri çarpıştırılarak birçok yeni parçacık üretilir.

Geçtiğimiz yıl RHIC antimadde üretimine geçileceğini duyurdu. Bir anti-proton, bir anti-nötron ve bir de anti-lambda denilen kararsız parçacıktan oluşan anti-hypertriton üretildi. Bu bilinen en ağır anti-parçacıktı. Ancak şimdi RHIC’de bundan daha ağır olan He-4 üretildi.

Antimadde Periyodik Cetveli

İngiltere’deki Oxford Üniversitesi’nden Frank Close: “Onlar anti-periyodik tablodaki öğelerin sayısını arttırdı” diyor ve ekliyor: “Gördüğümüz evrende neden büyük anti-maddeler göremiyoruz?”

Gerçekten de standart modele göre evrenin ilk anlarında madde ve anti-madde eşitti. Ancak bilinmeyen bir nedenle madde antimaddeye galip geldi.

Bununla ilgili bir deney Nisan ayında Uluslararası Uzay İstasyonu’na yerleştirilecek olan Alfa Manyetik Tayölçeri (Alpha Magnetic Spectrometre-AMS) ile gerçekleştirilecek. Dünya’ya ulaşan kozmik ışınlar denilen yüksek enerjili parçacıklar arasında az da olsa anti-protonlar bulunuyor.

AMS, Dünya’ya çarpan ağır-anti parçacıkları arayacak. Ancak RHIS deneyiyle anti-helyumun sadece ender gerçekleşen çarpışmalarla oluştuğu görüldüğünden AMS’nin bu maddeyi gözlemesi beklenmiyor. Buna karşılık AMS anti-helyum yüksek oranlarda ölçerse bu anti-maddenin evrenin ilk anlarında tümüyle yok olmadığını gösterecek.

Üretilmesi hedeflenen bir sonraki antimadde ise anti-lityum. Ancak oda sıcaklığında katı olan bir antimadde üretimi çok zor olacaktır. RHIC ekibi anti-helyumun oluşmasının bile milyon çarpışma sonucunda bir kez gerçekleştiğini düşünerek bu üretimi bugünkü çarpıştırıcılarda yapamayacaklarını biliyor.

New Scientist

Bunlar da hoşunuza gidebilir...

Bir yanıt yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.