NASA tarafından yürütülen kuramsal bir çalışmaya göre adına elmas gezegen denilen gezegenler karbon açısından zengin olmalarına karşılık su yoksunu olabilirler.
Güneşimiz aslında karbon fakiri bir yıldız olmasına karşılık gezegenimiz büyük ölçüde karbondan değil silikattan oluşur. Güneş’e göre çok daha fazla karbon barındıran bir yıldızın çevresindeki bir gezegen ise daha çok karbondan yani bir anlamda elmastan oluşmalıdır.
Söz konusu karbon temelli gezegen sistemlerini modelleyen bilimciler gezegenlerde olduğu düşünülen okyanuslarda aslında buzlu su depolarının olması gerekenden daha az miktarda bulunduğunu tespit etti.
Amerikan Astronomi Derneği’nin 7 ekim’de düzenlenen Denver’da düzenlenen toplantısında çalışmayı sunan Torrence Johnson: “Bizdeki okyanusların varlığı buzlu asteroit ve kuyrukluyıldızlardır” diyor. Johnson, Galileo, Gezgin (Voyager) ve Cassini’nin de içinde yer aldığı çeşitli araştırma ekiplerinde yer almıştır.
“Bu yapıtaşlarından hareketle karbon zengini yıldızların çevresindeki gezegenlerin kuru olduğunu gördük” diyor.
Johnson ve arkadaşları yıldız sistemlerinin gelişiminde rol oynayan karbonun aynı zamanda suyu oluşturan oksijenin dolanımını engellediğini belirledi.
Cornell Üniversitesi’nden Jonathan Lunine: “Karbon yaşamın ana unsurudur ama çokluğu oksijeni uzak tutmasına ve suyun oluşmasına engel olmasına neden olacaktır” diyor.
Ötegezegen denilen Güneş Sistemi’nin dışındaki gezegen çalışmalarının en önemli sorularından biri de yaşanabilir olup olmadıklarıdır. Araştırmacılar öncelikle yıldızın çevresinde sıvı suyun bulunabileceği ve adına “yaşam alanı” dedikleri bölgede gezegen ararlar. NASA’nın Kepler Teleskopu bu bölge içinde yer alan birkaç gezegen keşfetti. Araştırmacılar şimdi Kepler’in verilerinden bu bölgedeki olası Dünya gibi küçük gezegenleri bulmaya çalışıyor.
Bir gezegen bu “yaşam alanı” bölgesinde olsa dahi yüzeyinde okyanuslar oluşturacak kadar sıvı suyun olup olmadığı da ikinci bir soru. Johnson ve ekibi bu soruyu yanıtlayabilmek için Güneş Sistemimizdeki karbon-oksijen oranı ölçümlerini ele alarak gezegen modelleri oluşturmaya çalışıyor. Güneş diğer yıldızlar gibi Büyük Patlama’dan bu yana oluşmuş hidrojen, helyum, azot, silisyum, karbon ve oksijen gibi birçok elementi yapısında barındırır.
Dünya oluşmadan önce, milyarlarca yıl önce yani Güneş Sistemi’nin erken dönemlerinde, suyun buz şeklinde olduğu düşünülüyor. Kuyrukluyıldızlar ya da asteroitlerin -tartışmalı olsa da- günümüzdeki suyun kaynağı olduğu düşünülüyor. Her iki durumda da Dünya’daki suyun çok eski bir dönemde oluştuğu ve uzun yolculuklar yaparak geldiği söylenebilir.
Araştırmacılar karbonca zengin yıldızların gezegenlerine mevcut modeli uyguladığında su ortadan kayboluyor.
“Tüm karasal gezegenler aynı değildir. Bir elmas gezegen Dünya büyüklüğünde olsa da cansız, çöllerle kaplı ve okyanusları çok az olabilir” diyor Johnson.
