NASA’nın Geniş Alan Kızılötesi Tarayıcısı (Wide-field Infrared Survey Explorer-WISE), biri yıldız oluşum yerlerinden ve alev alev yanar gibi görünen gökada ile diğeri saha sakin ve mavimsi tonda sarmal gökada olmak üzere iki komşu gökadaya ilişkin yeni bir bakış açısı yakaladı.
M81 ve M82 olarak bilinen iki gökada birkaç yüz milyon yıl önce karşılaşmıştı. Kütle çekim dalgalarının iki gökadayı adeta süpürdüğü sırada yeni yıldız oluşumları patlak verdi. Puro Gökada ismiyle de tanınan M82’de bu olay sonrasında yeni yıldız doğumları başladı. Yeni doğan büyük yıldızlardan gelen yoğun ışıma, gaz ve toz diskiyle de birleşince WISE görüntüsünde gökadanın sarı renkle görünmesine yol açıyor.
California Üniversitesi’nden Ned Wright: “WISE görüntüsünde bu ikiliyi tek seferde görüp aralarındaki farkları anlayabilirsiniz. Oldukça parlak görünen Puro Gökada yıldız oluşumlarına sahne olurken arkadaşı ise ondan daha az aktif ve daha farklı görünüyor” diyor.
WISE, Ekim 2010’da yani soğutucusu bitmeden çok önce, kızılötesi gökyüzünü haritalama işlemi görevini bitirdi. Bu süre boyunca aracın ilettiği yüz milyonlarca görüntüden ilk bölümü Nisan 2011’de gökbilimcilere dağıtılacak. WISE, hava sıcaklıklarından etkilenmeyen iki kısa dalga boylu kanalı ve soğutularak çalıştırılan dört kızılötesi kanalından ikisiyle görevini sürdürüyor. WISE şu anda tüm dikkatini asteroitler ve kuyrukluyıldızlara vermiş durumda.
Komşu gökadalar birbirlerinin çevresinde dans etmeyi birleşmeleri gerçekleşene kadar sürdürecek. Her ikisi de sarmal yapıdadır. Ancak M82 kenardan görüldüğü için ince bir puro şeklini andırır. Kızılötesi ışık altında M82 gökyüzündeki en parlak gökadadır. Bunun nedeni ise gökadanın yeni yıldızlar oluşturması ve gökbilimciler tarafından bol yıldız oluşturan gökada (starburst galaxy) olarak sınıflandırılması.
WISE ile kızılötesi görüntüyü görebiliyoruz. Kısa dalga boylarını (3.4 ve 3.6 mikron) mavi ve yeşil-mavi ya da cyan rengi, uzun dalga boyları (12 ve 22 mikron) yeşil ve kırımızı renklerle görülüyor.
M81’in kızılötesi görüntüde mavi renkle görünmesinin nedeni ise o kadar tozlu bir yapıya sahip olmamasıdır. Gökadanın mavi rengi yıldızlardan dolayı açığa çıkmıştır. Sarmal kollarda yer yer görülen sarı noktalar ise yeni yıldız oluşturan tozlu bölgeleri gösteriyor.
M82 ise bilinen bol yıldız oluşturan gökadalar arasında en uçta olanıdır.
M81 görünür ışık altında görülen en parlak gökadalardandır. Büyükayı takımyıldızı içinde yer alan her iki gökada da yeterli karanlığın olduğu yerlerde dürbünle görülebilir. Gökadalar 12 milyon ışık yılı uzaklıktadır.
Kaynak: NASA/JPL
