Hubble teleskopu yardımıyla bir beyaz cücenin atmosferinin yoğun bir yıldızın kalıntıları ile kirlendiği belirlendi. Cisim tıpkı Halley kuyrukluyıldızının kimyasal bileşimine sahip ancak 100.000 kat daha kütleli ve çok daha fazla su içeren kirli bir kalıntıyla örülü görülüyor. Kalıntı ayrıca azot, karbon, oksijen ve kükürt gibi yaşamsal elementlerce de zengin.
Veriler, beyaz cüce çevresinde dönen diskin Güneş Sistemimizdeki Kuiper Kuşağındaki kuyrukluyıldız kalıntısına benzer olduğunu gösteriyor. Görünüşe göre bu buzlu cisimler beyaz cüce çevresine çökerek yoğunlaşmış.
Beyaz cücelerin % 25-50’sinin kirli ve asteroit benzeri cisimlerden kaynaklanan kalıntılarla kirlendiği biliniyor; ancak buzlu ve kuyrukluyıldız benzeri malzemeden oluşmuş bir yapını beyaz cücenin atmosferini kirlettiği ilk kez görülüyor.
Elde edilen sonuçlar ayrıca kuşağı bozan ve beyaz cücenin buzlu cisimlerini, tencereyi karıştıran kaşık gibi, etkileyen ancak görülmeyen olası gezegenlerin varlığını işaret etmektedir.
Avrupa Güney Gözlemevinden (ESO) Siyi Xu’ya göre bu durum beyaz cüceye düşen gezegen kalıntısında azot tespit edilmesine neden oldu. “Azot, yaşam için çok önemli bir elementtir. Bu bölge azot bakımından oldukça zengindir, üstelik Güneş Sisteminin herhangi bir cisminden çok daha fazla.”
Neptün’ün yörüngesinden çok daha ötelere uzanan Kuiper Kuşağı birçok cüce gezegene, kuyrukluyıldıza ve Güneş Sisteminin oluşumundan geride kalan küçük cisimlere ev sahipliği yapmaktadır. Milyarlarca yıl önce Kuiper Kuşağından gelen kuyrukluyıldızlar Dünya’da suyun ve yaşamın temel yapı taşlarının oluşmasında önemli rol oynadılar.
Yeni veriler buzdan örülü gibi cisimlerin diğer gezegen sistemlerinde de olduğunu ve yıldızın evrimi boyunca hayatta kaldığını gösteriyor.
Ekip, beyaz cücenin atmosferini incelemek için Hubble ve WM Keck Gözlemevini kullandı. Hubble verileri atmosferde azot, karbon, oksijen, silisyum, sülfür, demir, nikel ve hidrojenin varlığını gösterirken, Keck verileri kalsiyum, magnezyum ve hidrojenin olduğunu gösterdi. Hubble’ın Kozmik Kökenli Tayfölçeri (COS) ile yerden yapılması olanaksız olan morötesi ışık ölçümleri yapılmasını sağladı.
Halley kuyrukluyıldızı dış Güneş Sisteminde yer alan yaşlı bir cisimdir. Ekip bu çalışmada, Halley verileriyle benzetme kullanarak önemli sonuçlara ulaşmış oldu.
Çoban takımyıldızında bulunan beyaz cüce Dünya’dan 170 ışık yılı uzaktadır. 1974 yılında keşfedilen beyaz cüce aslında Dünya-Güneş uzaklığının 2000 katı uzaklıktaki eş yıldızıyla bir ikili yıldız sistemi oluşturmaktadır.
Meraklısına: Pdf formatındaki makaleyi indirmek için tıklayınız.
