2009’un başlarında COROT uydusu tarafından keşfedilen bir ötegezegen Gökbilimciler için bir ilkti. Çünkü ilk kez Dünya benzeri bir gezegen keşfedilmişti. Bu gezegenin karasal bir gezegen olma olasılığı yüksekti ki gezegenle ilgili son bilgilerde bu olasılığın gerçekleştiği bildirildi. Gezegenin adı COROT-7b.
Gökbilimciler şimdiye kadar toplam 353 ötegezegen keşfettiler. Bu gezegenlerin özellikleri birbirlerinden çok farklı. Kimi yıldızına çok yakın, WASP 18b gibi, kimisi çok uzak, kimi çok büyük, kimi de bizi heyecanlandıracak ölçüde yaşam alanı içinde: Gliese 581 d. Şimdi vereceğimiz haber 353 ötegezegen içinde karasal gezegen olduğu kabul edilen ilk ötegezegenle ilgili.
- Geçiş yönteminde bir gezegen yıldızının önünden geçerken, yıldızın gözlenen ışık şiddetinde küçük bir azalma saptanır.
COROT-7b, bizden yaklaşık 450 ışık yılı uzaklıkta Güneşi benzeri bir yıldıza bağlı olan ve 11 Dünya kütleli bir gezegendir. Gezegen 2009’un Şubat ayında ESA’nın COROT uydusu tarafından bulunmuştu. O günden bu yana gezegen üzerinde değişik zamanlarda gözlemler yapıldı ve sonuçta bu gezegenin bir karasal gezegen olduğu doğrulandı.
Güneş Sistemi’nde ve şu ana kadar evrende bildiğimiz kadarıyla yalnız 4 karasal gezegen vardı: Merkür, Venüs, Dünya ve Mars. Şimdi bu sayı beşe yükseldi. Yaşanılabilir gezegen için ilk koşul, gezegenin elbette karasal olmasıdır.
Gökbilimcilerin asıl amacı Güneş benzeri bir yıldızın çevresinde yaşamsal alan içinde (bu da yaklaşık 1 GB* demek oluyor) dolanan, Dünya benzeri gezegenler bulmaktır.
Ötegezegen bulmanın değişik yöntemleri bulunuyor: Gökölçümü, geçiş yöntemi, mikromercekleme, doppler yöntemi gibi. Bu yöntemlerden geçiş yöntemi gezegenin yıldızının önünden geçişi sırasında kullanılan ve gezegenin fiziksel yapısı hakkında bilgi edinebileceğimiz bir yöntemdir. Geçiş yöntemi ile Doppler etkisinde bir gezegenin kütlesi ve yarıçapı kolaylıkla hesaplanabilmektedir.
COROT uydusu ötegezegenleri geçiş yöntemine göre aramaktadır. Uydu Ekim 2007 ile Mart 2008 tarihleri arasında 500 ışık yılı uzaklığımızdaki 46 Güneş benzeri yıldızı gözledi. COROT-7b gezegeni de bu gözlemler sırasında keşfedildi.
Gezegenle ilgili daha net bilgiler için gezegenin bir sonraki geçişleri beklendi. Neyse ki gezegenin yörünge dönemi 20 saatti ve gözlem için fazla beklemeye gerek kalmayacaktı. Burada ESO’nun Şili’deki 3,6 metrelik teleskobundan da yardım alınması sağlandı. Sonuçta bir gezegen bulunduğu teyit edildi ve hakkındaki bilgilerde netleşti. Gezegen bir karasal gezegendi ve yıldızına çok yakın seyrediyordu. Bu nedenle sıcaklığının 1000 ile 1500 C derece olması bekleniyordu. Gezegenin Dünya kütlesinden 11 kez daha fazlaydı. Gezegenin yoğunluğu suyun yoğunluğunun 5,5 katı olarak bulundu. Tabi bu yoğunluk hesabına göre de COROT-7b bir karasal gezegendi. Gaz gezegenler bu kadar yüksek yoğunluğa sahip değildirler.
Hemen akıllara yaşam var mı acaba sorusu gelebilir? Bu gezegen yaşamın gelişmesi için oldukça sıcak. Haberin önemi bu değil zaten. Önemli olan Güneş Sistemi dışında bulunan bir gezegenin karasal bir gezegen olduğunun teyit edilmesidir. Bağlı olduğu yıldızın Güneş benzeri yani sıradan ve bizden 500 ışık yılı uzaklıkta olduğu da gözönüne alınırsa haberin değeri daha iyi anlaşılacaktır.
Kaynak: ESA-COROT
bilgilendirme için teşekkürler
umarım ilerde bu tür opsiyonları düşünmemizi zorunlu kılacak bi pozisyona düşmeyiz insanlık olarak