Erken Evrende Dev Karadelik Bulundu

Uluslararası bir astrofizikçi ekibi bilinen en büyük kütleli karadeliği keşfetti. Ekip Keck-I teleskopu verilerini kullanarak her zamanki gibi büyük kütleli karadelik araması yaparken 7 milyar güneş kütlesinden daha kütleli dev bir karadelik fark etti.

Gökada merkezindeki karadeliğin çevresindeki maddenin yaydığı enerji (mavi) ve gökada eteğinde oluşan yeni yıldızlar (pembe noktalar). (M. Helfenbein, Yale University / OPAC)

ETH Zürih Enstitüsü’nden araştırmacı Benny Trakhtenbrot’un başını çektiği ekip keşif için Keck Gözlemevi’ndeki MOSFIRE aletinden yararlandı. CID-947 olarak adlandırılan dev karadelik 11 milyar ışık yılı uzaklıkta bulunuyor. Başka bir ifadeyle karadelik, evren henüz 2 milyar yıl yaşındayken oluşmuş.

Keşfin başka bir şaşırtıcı yanı ise bulunduğu gökadanın normal kütleli olması.

Çoğu gökadadaki karadelik gökada kütlesinin yüzde biri dolayında kütleye sahiptir. CID-947’nin kütlesi ise bulunduğu gökada kütlesinin yüzde 10’u kadardır. Bu dengesizlik normalde gökadalarla orantılı büyüyen karadeliklere göre bu karadeliğin gökadanın büyümesine paralel olarak gelişmediği anlamına gelebilir.

“CID-947 ölçümleri normal büyüklükte gökadayı gösteriyor. Yani normal bir gökada içinde devasa karadelik bulunuyor. Gökbilimciler iki farklı yöntemle kütle hesabı yaptılar. Her iki çalışmada aynı sonucu gösterdi” diyor Trakhtenbrot.

Yale Üniversitesi’nden Prof. Meg Urry: “Karadelikler ışıkta olmak üzere hiçbir şeyin kaçmasına izin vermeyen güçlü kütle çekimine sahiptir. Einstein’ın görelilik teorisi uzay-zaman kavramına açıklık getirmiştir. Böylece kütle çekimi kuvveti nedeniyle maddenin büyük oranda hızlanarak yüksek enerjili ışıma yaydığı bilgisi karadeliğin varlığını gösterebilir” diyor.

Trakhtenbrot, Urry ve arkadaşlarının gözlediği uzak evrendeki karadelik gökadanın onda biri kadar kütlelidir. Günümü evrenindeki karadelikler bulundukları gökadanın yüzde 0,2 ile 0,5’i kadar kütlelidir. Yani bu karadelik gökada içinde oldukça büyümüş görünmektedir ki bu durumu mevcut modellere tezat oluşturmaktadır.

Araştırmacılar ayrıca büyüme sınırına gelmiş bir karadeliğin başına neler geleceği sorusunun da yanıtlandığını düşünüyor. Önceki varsayımların tersine karadeliğe doğru enerji ve gaz akışı ve durmayacaktır.

Araştırmacılar CID-947 gibi Kahraman takımyıldızındaki NGC 1277 gökadasının yerel evrende görebileceğimiz en büyük sistemlerin habercisi olduğuna inanıyor.

Keck

Önerilir...

Düşünceniz

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.

%d