Samanyolu merkezine sadece 200 ışık yılı uzaklıkta sıra dışı bir gaz bulutu gözlendi. Asıl şaşırtıcı olan ise bulutun her noktasındaki hız yayılımının farklı olması. Bu farklı hız değerlerinin nedeni bilinmese de bölgede bilinmeyen bir karadelik olabileceği düşünülüyor.
Keşif Japonya’daki Keio Üniversitesinden Prof. Tomoharu Oka liderliğindeki gökbilimci ekibi tarafından gerçekleşti. CO-0.40-0.22 adlı gaz bulutu iki radyo teleskopu (Japonya’daki Nobeyama 45-metre teleskopu ve Şili’deki ASTE teleskopu) ile keşfedildi. Her iki teleskopta Japon Ulusal Astronomi Gözlemevi bünyesinde çalışıyor.
Sonuçlara göre bulut eliptik bir şekle ve iki ayrı bileşene sahip. Bunlardan biri saniyede 100 kilometrelik hız yayılımına sahip ve sıkı ancak düşük yoğunluklu olup diğeri düşük bir hız yayılımına sahip 10 ışık yılı uzunluğunda yoğun olan bileşenden oluşuyor.
Hız yayılımını bu kadar geniş yapan etki nedir? Bulutun içinde bir boşluk bulunmuyor. Ayrıca X-ışını ve kızılötesi gözlemlerde de sıkı ve yoğun cisimlere rastlanmadı. Bu özellikler ve hız yayılımına bakıldığında bulutun süpernova patlamaları gibi yerel bir enerji olayı nedeniyle oluşmadığını gösterir.
Ekip bunun üzerine güçlü bir kütle çekim kaynağı tarafından fırlatılan basit bir gaz bulutu simülasyonu gerçekleştirdi. Simülasyonda gaz bulutu ilk olarak kaynak tarafından etki altına alındığı ve en yüksek hıza cisme yaklaşırken ulaştığı belirlendi. Bundan sonra bulutlar cisimden uzaklaşıp hızları azaldı. Ekip 0,3 ışık yılı yarıçapındaki bir alan içinde Güneş’in kütlesinden 100 bin kat fazla kütle çekimine sahip modelin, gözlenen verilerle en fazla uyum içinde olduğunu belirledi. Astrophysical Journal’da yayınlanan makalenin baş yazarı Oka: “X-ışını veya kızılötesi gözlemlerde görülmeyen olası cismin, bildiğimiz en sıkı ve kütleli cisimlerin içindeki en kuvvetli adaylardan biri olan karadelik olduğunu söyleyebiliriz” diyor.
Eğer durumu kabul edersek bu, ara kütle karadeliğin ilk tespitidir. Gökbilimciler şimdiye kadar çok büyük kütleli yıldızlardan oluşmuş ve gökada merkezlerinde yatan süper kütleli karadeliklerin varlığını onayladı. Bir düzine kadarı onaylanmış süper kütleli karadelikler birkaç milyon ile milyarlarca Güneş kütlesinde olabilir. Ancak bunların nasıl oluştuğu bilinmiyor. Ortaya atılan bir fikre göre bunlar birçok ara kütleli karadeliğin birleşmesiyle oluşmuştur. Buradaki sorun şimdiye kadar ara kütleli karadeliği gösteren gözlemsel bir kanıtın bulunmaması. Şimdi elde Samanyolu merkezindeki 400 milyon Güneş kütleli Sgr A* süper kütleli karadeliğin sadece 200 ışık yılı uzağında bir ara kütleli karadeliğin olma ihtimali belirdi. Eğer öyleyse Sgr A* karadeliğinin evrimi elbette bundan etkilenecektir.
Sonuçta, radyo teleskopların karadelik aramasına yeni bir neden ortaya çıktı. Son zamanlarda CO-0.40-0.22’ye benzeyen çok sayıda hızlı hız yayılımına sahip sıkı bulutlara rastlandı. Araştırma ekibi bu bulutların bir kısmının merkezinde karadelik olduğunu düşünüyor. Samanyolu’nda 100 milyon karadelik olduğunu ileri sürülmüş olmasına karşılık X-ışını gözlemleriyle ancak onlarcası bulunmuştur. Karadeliklerin çoğu karanlık olabilir ve herhangi bir dalga boyunda doğrudan gözlenmeleri zordur. “Radyo teleskoplarıyla gaz hareketlerinin incelenmesi karanlık karadelikleri aramak için tamamlayıcı bir yol sağlayabilir” diyor Oka.
